Onder deze titel is in september 2011 een prachtig boek verschenen. Eindelijk een uitermate informatief en enthousiasmerend boek over ouder worden in deze tijd. Waarin overtuigend en liefdevol wordt getoond welke kansrijke en prettige tijd aanbreekt in de Derde Leeftijd (60-80 jaar).Het eerste dat opvalt aan de prachtige uitgave is de aaibare kaft en bij openslaan nodigen opzet en lay out direct uit tot lezen en bladeren. Er zijn 16 interviews opgenomen met bekende en onbekende Nederlanders uit de babyboom of stille generatie. De toon in de interviews is positief en realistisch en maakt duidelijk dat goed ouder worden vooral een relationele uitdaging is en daarin volop kansen biedt. Ook al zijn er beperkingen gekomen met de jaren. Duidelijk wordt dat het belangrijk is deze positief te leren aanvaarden in plaats van erin te berusten. Ik word als lezer meegevoerd in het ontdekken van de positieve en vervullende kanten van ouder worden in deze tijd.

Waar schrijver Dick Kits en interviewster Hedda Schut erg goed in slagen is de energie en het levensgevoel van de oudere generaties in zijn volheid zichtbaar te maken. Ze laten een hartverwarmend besef van eigenwaarde en waardigheid zien, hoe ouderen genieten van wat het leven te bieden heeft en volop in het leven staan. Ouderen beseffen wat het leven gebracht heeft en hoe hun ervaring en kwaliteiten in te zetten voor anderen. Dat laatste komt vaak terug. Elk interview bevat wel enkele uitspraken die tot nadenken stemmen. Uiteenlopende levensgebieden komen aan de orde: werk, relaties en kinderen, familie, vriendschap, maatschappelijk actief zijn, reizen, wonen, gezondheid, eindigheid.

Het cijfermateriaal en grafieken slaan niet plat, nergens gebruiken de schrijvers turbotaal, ze doen niet mee aan bashing van babyboomers en kloppen de oudere ook niet op de borst. Het boek is evenmin een schaamteloze showcase van consumentisme, zoals de 55+ beurs dat mijns inziens wel is.

Het voorgestelde levensloopmodel gaat niet meer uit van leren als jongere, werken als volwassene en rusten op de oude dag maar van leren, werken, rusten, ontspannen en zorgen in elke leeftijdsfase (Riley). Waarom zou je stoppen met werken op je 65e? De Derde Leeftijd kenmerkt zich door een relatief lange en actieve periode en begint feitelijk al voor de pensionering. De kern van dit levensloopmodel is flexibiliteit en daartoe zijn ingrijpende maatschappelijke veranderingen nodig: flexibilisering van het pensioensysteem en van de pensioenleeftijd, flexibele werkschema’s en flexbanen, de verdeling van de arbeidsduur over het hele leven (30 urige werkweek), een levensloopbewust personeelsbeleid en een positieve bejegening van ouderen. Dat is nogal wat. Sommige veranderingen komen spontaan tot stand. Uitzendbureaus voor ouderen schieten nu uit de grond. Op andere vlakken is meer sturing nodig en komt er schoorvoetend beweging, maar zie je vooral nog ‘oud denken’ om in de metafoor te blijven.

De voordelen van het nieuwe levensloopmodel zijn zowel voor het individu als voor de samenleving divers: betere balans tussen werk en rust, werken draagt bij aan gezond en goed oud worden, de solidariteit tussen jong en oud wordt minder op de proef gesteld, er is meer tijd voor vrijwilligerswerk en zorg en stoppen met werken wordt meer een persoonlijke keuze dan bepaald door de leeftijd.

Wat mij betreft laat deze uitgave goed zien welke rijkdom en potentie er in de derde levensfase is en op hoeveel fronten we daar met elkaar wijzer van worden. En wat we laten liggen als we dit mer a boire niet meer aan gaan spreken. Dit is een lijfboek voor iedereen die is geinteresseerd in ouder worden in deze tijd.
De Vierde Leeftijd is een veel kortere tijd van kwetsbare gezondheid en afhankelijkheid, voorafgaand aan het overlijden (gemiddeld 2 jaar). Aan deze periode wordt in dit boek weinig aandacht besteed. Onderzoek leert dat ondanks een sterk verslechterde fysieke conditie de persoonlijke ontwikkeling door kan gaan tot op hoge leeftijd. In deze fase de positieve waarde leren ontdekken en verbeelden is eveneens deel van ons mens zijn en onze levensloop. Wellicht een nieuwe uitdaging voor de schrijvers?

Gegevens: Dick Kits en Hedda Schut, Het nieuwe oud
Wat ouder worden boeiend maakt
Gorinchem, september 2011 1e druk, € 27,50
www.hetnieuweoud.nl