Ode aan de liefde

De Japanse film ‘Departures. The gift of last memories’ (2009, regisseur Yojiro Takita) kruipt onder je huid. De film toont een afscheidsritueel van overledenen. Een oudere man wast en kleedt de overledene in de nabijheid van de dierbaren. Verstild en met zoveel toewijding en zorgvuldigheid dat er gaandeweg ruimte komt voor emoties bij de dierbaren. De lijkwasser maakt de huid met tedere gebaren schoon, vouwt de mooie, nieuwe kleding met sierlijke eenvoud over de lijkkleding van de overledene. Het is alsof de overledene wordt opgetild in het licht, voordat wordt overgegaan tot het laatste afscheid, de crematie.

De lijkwasser verbindt de levenden met de dode. In zijn onverstoorbare eerbetoon gaat hij verder waar de achtergeblevenen zijn gestopt. Hij maakt de schoonheid zichtbaar die de levenden niet meer zagen. Een ontroerend ritueel.

De oude man die we zien heeft van lijkwassen zijn beroep gemaakt nadat zijn vrouw is overleden. Het is zijn roeping. Hij heeft het druk en zoekt naar opvolging. De jonge cellist Daigo Kobayashi is net uit zijn orkest ontslagen in de stad, keert terug naar zijn geboortedorp en zoekt werk. De oude man wint hem voor zich met een flink voorschot. De jonge man heeft veel tegenzin omdat hij met deze baan niet naar buiten kan komen. Het aanraken van een dode roept de dood op, daar moet je ver van blijven.

Taboe en roeping blijken dichtbij elkaar te liggen voor beide mannen. Hoewel ze vijftig jaar in leeftijd verschillen voelen ze elkaar haarfijn aan. Zo vindt ook in hun relatie een rites de passage plaats. De oude man wijdt in, grenst af of geeft een duwtje als dat nodig is. Hier wordt een vak overgedragen en een gave wakker gemaakt. De jonge man blijft, ook als zijn vriendin hem verlaat omdat ze zijn baan niet kan accepteren. De mannen eten samen, ze zijn allebei alleen. In een prachtige scene op het dakterras van de oude man genieten ze van kogelvis.
De jonge man groeit in zijn roeping al kan hij er geen woorden aangeven. Zijn vriendin komt terug als zij zwanger blijkt te zijn en ze ziet hoe zijn kracht en toewijding zijn gegroeid. Als de moeder van een oude schoolvriend overlijdt en hij haar wast en kleedt ziet zij ontroerd dat hij zijn bestemming heeft gevonden.

Het is een film rijk aan thema’s. Ik haal nu de schoonheid van vakmanschap naar voren en de inwijding van een jongere door een oudere. Evenzo wordt voelbaar hoe het dragen van een belangrijke vraag in je hart je tot je bestemming brengt. En het is een absolute Ode aan de Liefde!